Jeżeli polityka klimatyczna Unii Europejskiej zostanie zaostrzona, tak jak jest to planowane, produkt krajowy brutto (PKB) Polski w latach 2011 – 2030 może być średnio nawet o 1% rocznie niższy niż mógłby być gdyby nie ambitne plany UE w zakresie ochrony klimatu – wynika z raportu think tanku Instytut Kościuszki i firmy doradczej Ernst & Young. Opracowanie zaprezentowano pierwszego dnia XXII Forum Ekonomicznego w Krynicy.
Eksperci Instytutu Kościuszki i Ernst & Young twierdzą, że Pakiet Energetyczno-Klimatyczny przyjęty przez UE na lata 2013 – 2020 spowoduje pogorszenie się warunków działania energetyki oraz wysokoemisyjnych i energochłonnych sektorów przemysłu. Realnym zagrożeniem będzie również przenoszenie produkcji poza granice UE oraz wzrost „ubóstwa energetycznego” wśród gospodarstw domowych („ubóstwo energetyczne” to sytuacja, w której gospodarstwo wydaje 10% i więcej swoich dochodów na źródła energii i ciepła). Projekt unijnego „Planu działania w zakresie energii do roku 2050” (Roadmap 2050), zawiera jeszcze bardziej ambitne cele redukcji emisji gazów cieplarnianych. W konsekwencji, do roku 2020 wzrost polskiego PKB może być od 19 do 37 miliardów euro niższy niż mógłby być gdyby nie trzeba było realizować celów polityki klimatycznej UE. Są to szacunki opracowane na podstawie analiz Banku Światowego.
- Unia Europejska przyjęła ambitny plan ochrony klimatu na lata 2013 – 2020 nie czekając na globalne porozumienia. Dla osiągnięcia celów w 2020 roku stworzono szereg nowych regulacji wprowadzających istotne zmiany w europejskim systemie handlu emisjami (EU ETS) i funkcjonowaniu gospodarek krajów członkowskich UE oraz poszczególnych firm. Obecnie projektowane są działania prowadzące do osiągnięcia jeszcze ambitniejszych celów do 2050 roku. Naszym zdaniem konieczny jest jednak nowy kompromis klimatyczny w UE. Polityka klimatyczna powinna być kształtowana z uwzględnieniem globalnych zobowiązań i łagodzenia negatywnych skutków dla gospodarek państw członkowskich – mówi Stanisław Poręba, Menadżer w Grupie Energetycznej Ernst & Young i jeden ze współautorów raportu.
Zwiększone inwestycje energetyczne i dodatkowa kwota uprawnień do emisji CO2 nie zbilansują kosztów
Twórcy raportu zauważają, że polityka klimatyczna UE stwarza też gospodarcze szanse. Przede wszystkim są to możliwości zwiększenia produkcji urządzeń i usług w obszarach przebudowy sektora energetycznego (min. OZE) i poprawy efektywności energetycznej całej gospodarki.
Komisja Europejska uwzględniła poziom rozwoju gospodarczego i wcześniejsze działania zmierzające do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przy podziale uprawnień do emisji CO2 przeznaczonych do sprzedaży na aukcjach. Z tego tytułu Polska otrzyma około 250 milionów uprawnień, których wartość może się wahać od 2,5 do 5 miliarda euro, w zależności od cen uprawnień.
Jednak biorąc pod uwagę inne koszty i zyski, eksperci szacują, że ujemny bilans polityki klimatycznej w Polsce do 2020 roku może wynosić 15 – 30 miliarda euro. – Aby nie pogłębiały się różnice w konkurencyjności wysoko rozwiniętych gospodarek UE i nowych krajów członkowskich, w szczególności takich jak Polska, gdzie ponad 90% energii produkuje się z węgla, potrzebne są działania zmierzające do poprawy tego bilansu – postuluje Izabela Albrycht, Prezes Instytutu Kościuszki.
Pięć rekomendacji
W swoim raporcie Instytut Kościuszki i Ernst & Young przedstawiają 5 kluczowych rekomendacji, które powinny zostać uwzględnione w dalszym dialogu na temat energetycznej Mapy Drogowej 2050:
- Obciążenia związane z osiąganiem celów klimatycznych Unii Europejskiej powinny być rozkładane na poszczególne kraje z uwzględnieniem poziomu rozwoju gospodarczego i historycznej struktury przemysłu.
- Cele klimatyczne Unii Europejskiej powinny łączyć się z zobowiązaniami klimatycznymi w skali globalnej. Dziś UE wdraża dużo ambitniejszą politykę niż reszta świata co może niekorzystnie wpłynąć na konkurencyjność krajów wspólnoty.
- Konieczny jest bieżący monitoring, analizy i reagowanie na zjawisko odpływu produkcji towarów poza Unię (carbon leakage) z krajów o wysokiej emisyjności produkcji.
- Rozwój i wdrażanie mechanizmów kompensujących koszty związane ze osiąganiem celów polityki klimatycznej w krajach o niższym poziomie rozwoju gospodarczego. Obecnie tworzony jest budżet UE na lata 2014 – 2020. W trakcie tego procesu warto więc zabiegać o uwzględnienie po stronie unijnych wydatków budżetowych rekompensat z tytułu wdrażania polityki klimatycznej.
- Polityka klimatyczna stwarza też szanse rozwojowe, w Polsce nie są w pełni wykorzystywane. Konieczne są działania na rzecz ich większego wykorzystywania. Potencjał produkcyjny przemysłu jest. Potrzeba natomiast zwiększenia innowacyjności, zwłaszcza poprzez szerszą współpracę przemysłu i nauki.
Polska nie jest sama
Autorzy raportu podkreślają, że problemy z ambitnymi celami polityki klimatycznej UE ma wiele krajów Unii Europejskiej. Niektóre z nich mają wyższe koszty wdrażania polityki klimatycznej niż Polska, ale dotyczy to bardziej rozwiniętych gospodarek.
- Dla dalszego kształtowania polityki klimatycznej potrzebny jest konsensus krajów członkowskich. Powinien on zapewnić możliwość utrzymywania konkurencyjności unijnej gospodarki oraz możliwość dalszego wyrównywania poziomów rozwoju krajów członkowskich. Polityka klimatyczna w dzisiejszym kształcie będzie pogłębiała różnice poziomu gospodarczego w UE – konkluduje Jarosław Wajer, Partner w Grupie Energetycznej Ernst & Young.
Izabela Albrycht zwraca uwagę że ze względu na otwarcie negocjacji kolejnej perspektywy budżetowej Unii Europejskiej oraz dyskusję nad dokumentem Komisji Europejskiej Roadmap 2050: - Jesteśmy w przededniu ważnych decyzji związanych z finansowaniem i przyszłością polityki klimatycznej. Dlatego rekomendacje zawarte w raporcie mogą stanowić ważny wkład do europejskiej debaty – mówi Prezes Instytutu Kościuszki.
***
O raporcie
Publikacja „W stronę nowego klimatycznego kompromisu dla konkurencyjności europejskiej gospodarki – Szanse i wyzwania Pakietu Klimatyczno-Energetycznego Unii Europejskiej” została opracowana przez Instytut Kościuszki przy współpracy z ekspertami z Grupy Energetycznej Doradztwa Biznesowego Ernst & Young. Głównym partnerem publikacji raportu jest Tauron Polska-Energia
O Instytucie Kościuszki
Instytut Kościuszki to think tank kreujący nowe idee dla Polski i Europy – jest niezależnym, pozarządowym instytutem naukowo-badawczym o charakterze non-profit, założonym w 2000 r. Instytut Kościuszki opierając się na pogłębionej, interdyscyplinarnej analizie, propaguje rozwiązania w postaci rekomendacji programowych i ekspertyz, których odbiorcami są instytucje unijne, rządowe i samorządowe, polscy i europejscy politycy i decydenci, a także media, przedsiębiorcy oraz pasjonaci niezależnej myśli i otwartej debaty. Więcej informacji: www.ik.org.pl
O Ernst & Young
Ernst & Young to międzynarodowa firma świadcząca usługi profesjonalne w zakresie audytu, doradztwa podatkowego, biznesowego i transakcyjnego. Ernst & Young w Polsce to ponad 1400 ekspertów pracujących w 6 biurach na terenie kraju: w Warszawie, Katowicah, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu. W roku 2012 firma zajęła I miejsce w Rankingu Audytorów Rzeczypospolitej i Gazety Giełdy Parkiet. Została również uznana Najskuteczniejszą Firmą Doradztwa Podatkowego w VI Rankingu Firm i Doradców Podatkowych Dziennika Gazety Prawnej i Idealnym Pracodawcą w badaniu Universum Students Survey.