Sprawne Państwo

Jak zreformować polski system ochrony zdrowia?

08 września 2011

  • Share

Wprowadzenie ograniczonego współpłacenia za niektóre usługi medyczne może wpłynąć na skrócenie kolejek do gabinetów lekarskich, a dobrowolne dodatkowe ubezpieczenia umożliwią szybszy dostęp do usług zdrowotnych. Z kolei ustabilizowanie systemu wyceny świadczeń przez wprowadzenie Ustawy o Agencji Taryfikacji pozwoli zmniejszyć skalę niegospodarności w publicznej służbie zdrowia. Takie wnioski wynikają z najnowszego raportu "Ocena możliwości poprawy działania polskiego systemu ochrony zdrowia", przygotowanego w ramach programu Ernst & Young Sprawne Państwo.

Raport został zaprezentowany publicznie podczas XXI Forum Ekonomicznego w Krynicy, w ramach ścieżki programowej poświęconej ochronie zdrowia.

Współpłacenie – lekarstwo na kolejki do lekarzy

Jak wynika z symulacji przeprowadzonej przez badaczy współpłacenie nie rozwiąże problemów finansowych Narodowego Funduszu Zdrowia, ponieważ obejmie ono jedynie od 1% do 3% jego budżetu. Rozwiązaniem rekomendowanym przez autorów raportu byłoby wprowadzenie współpłacenia tylko za porady specjalistyczne, wykraczające poza podstawową opiekę zdrowotną, przy jednoczesnym zachowaniutzw. mechanizmów ochronnych (wyłączeń ze współpłacenia) np. dla osób po 65 roku życia. Głównym celem współpłacenia jest przede wszystkim zmniejszenie kolejek do lekarzy.

– Wiemy, że  na Węgrzech wprowadzenie współpłacenia zakończyło się fiaskiem ze względu na dużą niechęć społeczną do tego rozwiązania. Nie jest to jednak powód, by w Polsce od razu rezygnować z tego pomysłu. Powinniśmy jednakże wyciągnąć wnioski z tych doświadczeń. Zakładając, że wprowadzimy współpłacenie zawierające efektywną stawkę, która będzie jednocześnie akceptowana przez społeczeństwo, jest możliwe, aby przyniosło to pozytywny skutek. Warto również podkreślić, że wprowadzenie współpłacenia jest jedną z reform, które można przeprowadzić relatywnie szybko. Pozostałe wymagają większych wysiłków i zmian instytucjonalnych – mówi Łukasz Zalicki, Partner Zarządzający Działem Doradztwa Biznesowego Ernst & Young.

Dobrowolne ubezpieczenia szansą na poprawę systemu zdrowia

Innym rozwiązaniem mającym na celu poprawę systemu ochrony zdrowia, które przytaczają autorzy raportu, są dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne, pozwalające na szybszy dostęp do usług medycznych i tym samym skrócenie listy oczekujących na świadczenia. Dzięki ubezpieczeniom suplementarnym możliwe jest też poszerzenie wyboru dostawców świadczeń. Z analizy przeprowadzonej przez badaczy wynika, że dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne są popularne w krajach śródziemnomorskich (Włochy, Grecja, Hiszpania, Portugalia), a także w Wielkiej Brytanii.

Zalety dodatkowych ubezpieczeń

W ramach ubezpieczeń suplementarnych oferowany jest najczęściej relatywnie szeroki zakres usług, mający na celu zwiększenie możliwości wyboru konsumenta i poprawę jakości usług zdrowotnych, przede wszystkim poprzez szybszy dostęp do świadczeń oraz wyższy standard zakwaterowania w szpitalach. W ramach usług szpitalnych najczęściej finansowane są te, oferowane w prywatnych szpitalach (np. prosta chirurgia), choć w niektórych krajach finansowane są także koszty usług w szpitalach publicznych (dla pacjentów wybierających opcję „pacjenta prywatnego”). Ubezpieczenia suplementarne poszerzają także sam wybór dostawców usług zdrowotnych.

– Trudno przesądzać, jakim zainteresowaniem cieszyć się będą dobrowolne dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne. Zależeć będzie to zarówno od postrzeganej jakości powszechnej opieki zdrowotnej, jak i stosunku cen do postrzeganej wartości oferowanych polis – mówi Łukasz Zalicki. W opinii badaczy wydaje się, że główną determinantą wzrostu nominalnej wartości rynku polis zdrowotnych będą zmiany dochodów gospodarstw domowych oraz wzrost PKB.

Ustawa o Agencji Taryfikacji

Autorzy raportu proponują również wprowadzenie w życie Ustawy o Agencji Taryfikacji, czyli ustabilizowaniu systemu wyceny świadczeń, który pozwoliłby lepiej zapobiegać negatywnym skutkom ubezpieczeń suplementarnym (dofinansowywania sektora prywatnego przez sektor publiczny). Z kolei w przypadku wprowadzenia w Polsce konkurencji w systemie bazowym, zwiększyłaby się efektywność wydatkowanych środków na ochronę zdrowia.

Raport został przygotowany przez zespół badaczy Igę Magda, która jest adiunktem w Katedrze Ekonomii Szkoły Głównej Handlowej oraz Krzysztofa Szczygielskiego, adiunkta w Katedrze Ekonomii Uczelni Łazarskiego. Naukowcy przeanalizowali trzy możliwe  scenariusze zmian instytucjonalnych poprzez pokazanie kosztów, korzyści, szans i zagrożeń wynikających z wprowadzenia wybranych reform w zakresie sposobu finansowania opieki zdrowotnej. Z ich analizy wynika, że każdy z zaproponowanych kierunków zmian stanowi szansę poprawy funkcjonowania polskiego systemu ochrony zdrowia. Jednak jedynie współpłacenie można wprowadzić  względnie prosto. W przypadku pozostałych wymagałoby to jednak gruntownej przebudowy obecnego otoczenia instytucjonalnego systemu ochrony zdrowia.

O programie Ernst & Young Sprawne Państwo

Celem programu Ernst & Young Sprawne Państwo jest inicjowanie i wspieranie działań na rzecz poprawy funkcjonowania instytucji publicznych w Polsce. Poprzez program, Ernst & Young aktywnie włącza się do publicznej debaty nad reformą państwa. Program adresowany jest w  szczególności do środowisk politycznych, naukowych, gospodarczych oraz organizacji pozarządowych.